Structuur van het secundair onderwijs
Na het basisonderwijs start je kind in het secundair onderwijs. Dat is onderverdeeld in:
3 graden
- eerste graad (1ste en 2de leerjaar)
- tweede graad (3de en 4de leerjaar)
- derde graad (5de en 6de leerjaar, 7de jaar Se-n-Se, specialisatiejaar of voorbereidend jaar)
Studierichtingen
In de eerste graad krijg je een brede basisvorming. De meeste leerlingen starten in 1A. Leerlingen die liever al doende leren of die een leerachterstand hebben, kunnen terecht in 1B. Vanaf de tweede graad kiest je dochter of zoon een studierichting.
Drie finaliteiten
Elke studierichting heeft een finaliteit of doel. Die finaliteit bepaalt wat je kind na het secundair onderwijs kan doen.
Er zijn 3 finaliteiten:
- Arbeidsmarkt (direct gaan werken = praktisch)
- Doorstroom (verder studeren in het hoger onderwijs = theoretisch)
- Dubbele finaliteit (gaan werken of verder studeren)
Onderwijsvormen
- aso - algemeen secundair onderwijs
Doorstroomgericht: eerder theoretische onderwijsvorm die je kind voorbereidt op hogere studies. - bso - beroepssecundair onderwijs
Arbeidsmarktgericht: praktijkgerichte studie om daarna direct aan het werk te gaan. In het bso kun je ook kiezen voor duaal leren. - kso - kunstsecundair onderwijs
Doorstroomgericht of met een dubbele finaliteit: een mix van theoretische en praktijkgerichte kunstvakken. - tso - technisch secundair onderwijs
Doorstroomgericht of met een dubbele finaliteit: een mix van theoretische en praktijkgerichte technische vakken. In het tso kun je ook kiezen voor duaal leren.
Duaal leren
Vanaf de tweede graad, als je kind 15 of 16 jaar is, kan je kind in het bso en tso kiezen voor duaal leren.
Je combineert de lessen op school met ervaring op een werkplek. Hoeveel dagen je per week op de werkplek leert, hangt af van de studierichting.
Je krijgt een realistisch beeld van het werkveld. Je ontwikkelt heel wat praktische competenties en je leert werken met de nieuwste technologie en modernste infrastructuur.
De duale studierichtingen eindigen allemaal met het woordje ‘duaal’.
Duaal leren vervangt het oude systeem leren en werken. Je kan in het schooljaar 2023-2024 enkel nog inschrijven voor opleidingen leren en werken (DBSO en leertijd) in de specialisatiejaren. Leerlingen die al in de derde graad zitten, kunnen die nog afwerken.
De oude opleidingen van de derde graad leren en werken (DBSO en leertijd) worden geschrapt en vervangen door de nieuwe duale studierichtingen in het bso en tso.
Wat na 6 jaar secundair onderwijs?
Aan het werk of verder studeren
Na het secundair kun je een job zoeken op de arbeidsmarkt of verder studeren aan de hogeschool of universiteit.
Secundair-na-secundair (Se-n-Se)
In het kso en tso kun je na het 6de jaar nog een praktijkgerichte, gespecialiseerde opleiding volgen van 1 schooljaar.
7de specialisatiejaar bso
Na het 6de jaar bso kun je aan de slag als werknemer of zelfstandig ondernemer. Met een diploma ‘7de specialisatiejaar in het bso’ krijg je
ook je diploma secundair onderwijs waarmee je verder kunt studeren in het hoger onderwijs.
Graduaatsopleiding
Graduaatsopleidingen (het vroegere HBO5) bereiden je voor op een professionele bachelor in het hoger onderwijs.
Meer informatie vind je in de brochure ‘Wat na het secundair onderwijs’: www.vlaanderen.be/publicaties/wat-na-het-secundair-onderwijs.
Modernisering secundair onderwijs
Het secundair onderwijs moderniseert. Jongeren krijgen meer tijd om te ontdekken wat hun talenten zijn en wat ze graag doen. De onderwijsdoelen en studierichtingen worden nog beter afgestemd op wat er in de samenleving gebeurt. De hervorming van de 3de graad start in 2023-2024. Meer informatie: www.onderwijs.vlaanderen.be/modernisering-van-het-secundair-onderwijs.
Vanaf het schooljaar 2025-2026 worden de specialisatiejaren geschrapt en komt er een nieuw aanbod Se-n-Se voor alle finaliteiten en onderwijsvormen.
Video
Ook interessant
Inschrijven in een Nederlandstalige secundaire school
Onderwijs Vlaanderen
Tienerscholen
Scholengids
