De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) wil kinderen en jongeren meer aan het lezen zetten. In 2020 deed het Onderwijscentrum Brussel (OCB) een enquête bij scholen en deskundigen over leesmaterialen. Hieruit volgden verschillende aanbevelingen, waar de VGC mee aan de slag ging. Met verschillende initiatieven wil ze het Nederlandstalig onderwijs in Brussel extra ondersteunen in de meertalige en grootstedelijke context van de stad.
Subsidies voor boeken, leesmaterialen en de inrichting van leeshoeken
Ondersteuning, materialen en boekenpakketten voor scholen
Ouders betrekken bij het leesbeleid
Subsidies voor boeken, leesmaterialen en de inrichting van leeshoeken
Subsidie voor een stimulerende leesomgeving op school 2020-2021
Leesmotivatie is naast een goede technische leesvaardigheid een belangrijke voorspeller van leesvaardigheid. Daarom is het belangrijk om kinderen en jongeren te stimuleren om te lezen. Vooral in het secundair onderwijs vormt leespromotie een buffer tegen de daling van de intrinsieke leesmotivatie. Een stimulerende leesomgeving op school begint met een actuele, uitgebreide en gevarieerde boekencollectie, die aansluit bij de leefwereld en de interesses van jongeren.
Scholen konden in de loop van 2020 en 2021 een VGC-subsidie aanvragen waarmee ze boeken, strips, luisterboeken of e-readers konden aankopen maar ook een gezellige leeshoek inrichten op school of de speelplaats.In het totaal ontvingen 166 schoolvestigingsplaatsen een subsidie van in het totaal 524.107 euro.
Gratis mobiele leesmeubels voor scholen 2020-2021
Om scholen te helpen bij de inrichting van een leeshoek ontwierp vzw FIX, een organisatie die laaggeschoolden een opleidingstraject en praktijkervaring biedt, een mobiel leesmeubel. Scholen die een subsidie stimulerende leesomgeving ontvingen, konden bij vzw FIX gratis 2 mobiele leesmeubels aanvragen.
Subsidies voor meertalige projecten op school
De focus van de VGC is krachtig taalonderwijs Nederlands in de meertalige omgeving te stimuleren. Ze versterkt het Nederlands in en rondom de school vanuit een open en positieve houding naar andere talen. Dit gaat hand in hand met de ambitie om de meertaligheid van alle kinderen en jongeren te bevorderen, in functie van de ontwikkeling van de Brusselse kinderen en jongeren.
Scholen die projecten opzetten met als doel de meertaligheid op school te waarderen of in te zetten, komen in aanmerking voor een subsidie. De subsidie kan o.a. gebruikt worden om een meertalige boekencollectie uit te bouwen of voor activiteiten rond meertalig voorlezen.
Meer info: Subsidie meertalige projecten 2023-2024
Ondersteuning, materialen en boekenpakketten voor scholen
Het OCB ondersteunt
Het OCB heeft in haar reguliere ondersteuning en vorming heel wat aandacht voor krachtig leesonderwijs. Dit aanbod ondersteunt scholen en leerkrachten in leesdidactiek en leesbeleid. Rode draden zijn:
- de leesvaardigheid van de leerlingen in kaart brengen
- een sterk basisaanbod bieden met aandacht voor directe instructie
- een krachtig leesklimaat creëren op school
- aandacht hebben voor zorgleerlingen, differentiatie en evaluatie
Concreet resulteert dit in:
- Leestrajecten ondersteunen op basis van vragen van scholen
- Vormingen voor leerkrachten
- Lesmaterialen en achtergrondinformatie over leesonderwijs aanbieden via de onderwijsbibliotheek, podcasts, Klascement, blogs…
- Actieve rol in ontwikkelings- en onderzoeksprojecten over leesonderwijs
Meer info over de ondersteuning, vormingen, uitwisselingen en onderwijsbibliotheek: onderwijscentrumbrussel.be
Boekenpakketten voor scholen
Veel en vaak lezen is essentieel voor leerlingen om sterkere lezers te worden. Om dat lezen te ondersteunen biedt OCB via de Onderwijsbibliotheek boekenpakketten aan die scholen kunnen ontlenen. Elk pakket bestaat uit een aantal exemplaren van een boek of uit een collectie van boeken en zijn verkrijgbaar in handige koffers.
Naast de boekenpakketten biedt OCB ook een aantal fiches met methodieken die het lezen in de klas kunnen ondersteunen in het lager en het secundair onderwijs.
De boekenpakketten zijn een uitloper van het project Leesrijk Brussel.
Meer info: onderwijscentrumbrussel.be
Leesrijk Brussel
De Vlaamse Gemeenschap lanceerde midden 2020 de projectoproep ‘Lezen op School’ met als doel kwaliteitsvolle leesomgevingen en leesstimulerende activiteiten op te zetten op school voor kinderen en jongeren uit het basis- en secundair onderwijs in samenwerking met de openbare bibliotheek.
De VGC stapte mee in de oproep: het Onderwijscentrum Brussel (OCB) en de dienst Ondersteuning Bibliotheken in Brussel (OBiB) dienden het project ‘Leesrijk Brussel’ in. Resultaat: samen met de bibliotheken startte het OCB in oktober 2020 de begeleiding van 40 scholen die zich kandidaat stelden. Op basis van de ‘Leesscan’ van Hogeschool Odisee werden leesstimulerende activiteiten met externe partners uitgewerkt op maat van de school.
Materialen rond lezen
Naar een duurzaam leesbeleid op school
Met deze fiche ondersteunen we je school bij het opstellen van een duurzaam leesbeleid.
Download de OCB-fiche.
Kwaliteitsvol leesmateriaal aankopen
Hoe bepaal je voor jouw school en jouw welk leesmateriaal nodig en kwaliteitsvol is? In deze fiche vind je tips die je helpen bij het aankopen van boeken en andere leesmaterialen.
Download de OCB-fiche.
Het aanbod van de Nederlandstalige bibliotheken
Alle basis- en secundaire scholen kunnen bij hun gemeentelijke bibliotheek terecht voor uiteenlopende activiteiten en diensten. Scholen maken gratis gebruik van de dienstverlening van de bibliotheken. De vaste dienstverlening van de bib bestaat uit:
- uitleningen van boeken aan klasgroepen
- introductiebezoeken op maat van de verschillende leeftijdsgroepen
- inspiratie voor leeslijsten en boekenhoeken
- Daisy-boeken voor kinderen en jongeren met leesproblemen
- boekenpakketten op maat
- toegang tot de persdatabank via de elektronische leeromgeving van de school.
Daarnaast bieden de bibliotheken een brede waaier aan leesbevorderende en taalstimulerende acties en projecten aan. Een greep uit het aanbod: de Jeugdboekenmaand, de Voorleesweek, de Boekenbende, de Kinder- en Jeugdjury, de Digitale Week, (meertalige) voorleesuurtjes, lezingen, workshops, en nog veel meer.
Meer info: Brusselse bibliotheken (bibliotheek.be)
Andere projecten van de Brusselse bibliotheken:
- Boekenbende aan huis (i.s.m. Ligo Brusselleer)
- Open Leesdeuren (i.s.m. Ligo Brusselleer)
De Leeslijn
De Leeslijn is een gemeenschappelijk leesbevorderingsprogramma van de Brusselse bibliotheken dat alle bestaande projecten en -activiteiten zo goed mogelijk afstemt op de interesses en noden van de kinderen en jongeren.
Zo zijn de fiches met inspiratie voor een geslaagd bibliotheekbezoek voor kleuters en lagere school, herwerkt en verzameld onder de naam 'De Bibwijzer'.
Meer info: De Leeslijn | Brusselse bibliotheken (bibliotheek.be)
Ouders betrekken bij het leesbeleid
Het Scholenproject van Ligo Brusselleer
Ligo Brusselleer heeft voor de Nederlandstalige scholen in Brussel een specifiek aanbod dat gratis is voor de scholen en voor de ouders. Doel van de activiteiten en lessen is telkens om competenties van ouders te versterken en hun betrokkenheid bij de schoolloopbaan van hun kind te verhogen.
Scholen kiezen samen met Ligo Brusselleer welke onderwerpen aan bod komen: hoe kunnen ouders taal stimuleren in de thuissituatie, hoe krijgen ze inzicht in het leerproces van hun kind... zijn belangrijke onderdelen van het aanbod.
Meer info: partners.brusselleer.be/samenwerken/scholen
Andere projecten van Ligo Brusselleer rond taalstimulering en (voor)lezen:
- Open Leesdeuren (i.s.m. de Brusselse bibliotheken)
- Boekenbende aan huis (i.s.m. de Brusselse bibliotheken)
- Tentoonstelling Voorlezen komt voor lezen (i.s.m. Opgroeien in Brussel)
- PIM@home (van Foyer)
Communicerenmetouders.brussels
Deze website bevat tips en materialen die kunnen helpen bij de samenwerking en communicatie met ouders. Zo vind je er uitgewerkte fiches en tips over activiteiten of gesprekken met ouders (en leerlingen). Deze kan je gebruiken wanneer je ouders wil betrekken rond bijvoorbeeld (voor)lezen.
Meer info: Activiteiten en gesprekken met ouders: hoe organiseer je een ouderactiviteit, bv. rond lezen
